Bitcoin Ve Kripto Paralar: Helal Mi Haram Mı?

Gürsel Gürbüz

KUR’AN ve SÜNNETTEN Deliller;

a) Malın Meşruiyet ve Helallik Şartı

Allah Teâlâ şöyle buyurur:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِّنكُمْ

“Ey iman edenler! Mallarınızı aranızda batıl (haksız) yollarla yemeyin; ancak karşılıklı rızaya dayalı bir ticaret olması (kaydıyla helaldir).” (Nisâ, 4/29)

Bu ayete göre bir malın helal olması için:

Haksızlık ve aldatma içermemesi,

Meşru ve gerçek bir değerinin bulunması,

İki tarafın rızasına dayanması gerekir.

b) Dolandırıcılık ve Kumar Yasağı

Allah şöyle buyurur:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ

“Ey iman edenler! Şarap, kumar, dikili taşlar (putlar) ve fal okları ancak şeytan işi pisliklerdir. Bunlardan sakının ki kurtuluşa eresiniz.”(Mâide, 5/90)

Kripto para işlemlerinin çok büyük kısmı:

Kumar gibi aşırı risk içerir (spekülasyon),

Hızlı kazanma hırsı doğurur,

Birçok dolandırıcılık türüne kapı aralar.

Bu da ayetteki “meysir” (kumar) yasağının kapsamına girmektedir.

c) Belirsizlik (Gharar) Yasağı

Hadiste şöyle buyrulur:

نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ بَيْعِ الْغَرَرِ

“Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) belirsizlik içeren satışı yasakladı.”

(Müslim, Buyû‘, 1513)

Kripto paraların doğası:

Aşırı belirsizlik (gharar) içerir.

Değeri sabit değildir.

Fiyatlar spekülasyonlarla, manipülasyonlarla oluşur.

Bu da İslam’ın ticarette yasakladığı gharar (belirsizlik) hükmüne girer.

2- İllet (Temel Yasaklama Sebebi):

Belirsizlik (gharar),

Kumar (meysir) özelliği,

Spekülatif ve istikrarsız değer,

Gerçek bir ekonomik karşılığının olmaması,

Birçok dolandırıcılık ve sahtekarlığa kapı açması.

İslam’da mal:

Gerçek bir varlık veya sabit bir değer taşımalıdır.

Sahte, yanıltıcı, hayalî mal satışı haramdır.

Bitcoin ve kripto paralar:

Fiziksel karşılığı yoktur.

Değeri aşırı dalgalıdır.

Birçok insanı mağdur etmektedir. Bu yüzden haramdır.

3- Selefî Usule Göre Değerlendirme

Selef âlimleri bir malın helalliği için şu şartları arardı:

Meşru ve temiz bir kazanç olmalı,

Haram unsurlar (kumar, belirsizlik, zulüm, dolandırıcılık) içermemeli,

Ticarette açık, şeffaf ve adil olmalı.

Örneğin: İbn Teymiyye (rahimehullah) şöyle der:

“Belirsizlik ve aldatma üzerine kurulu her alışveriş bâtıldır.” (el-Fetâwâ el-Kübrâ, 5/23)

Yine İmam Ahmed bin Hanbel der ki: “Belirsiz olan şeyin alım satımı helal değildir. İnsanlar aldanmasın diye.” (el-Muğnî, İbn Kudâme, 4/13)

Bitcoin gibi aşırı belirsiz ve hayalî sistemler, bu kaidelerin açıkça ihlali olduğu için Selef usulüne göre haram olur.

4- Sonuç:

Bitcoin ve kripto paralar:

Şu anki mevcut hâlleriyle İslam’da haramdır.

Çünkü: Kumar (meysir) özelliği taşır,

Belirsizlik (gharar) içerir, Gerçek ve meşru bir değer temeline dayanmaz, Büyük dolandırıcılıklara ve zulme kapı açar.

Bu nedenle hem Kur’an, hem Sünnet, hem de Selefî usul açısından caiz değildir.